Bierzemy smog pod lupę!

Czym jest smog? Jak powstaje? Co powoduje? Czy groźny jest sam smog, a może bardziej przyczyny jego powstawania? I jak na to zagrożenie reagować? Odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące smogu znajdziecie w tekście poniżej.

Na początek warto jeszcze raz podkreślić, bo wciąż nie wszyscy są jeszcze tego świadomi, że zjawisko smogu, a szerzej, zanieczyszczenia powietrza są współcześnie przyczynami ogromnej liczby zgonów. Szczególnie w Polsce nie możemy zamykać oczu na ten problem, ponieważ jesteśmy krajem z jedną z najgorszych jakości powietrza w całej Unii Europejskiej. Według raportu Europejskiej Agencji Środowiska, rocznie, z powodu nadmiernej ilości pyłów PM2,5, w Unii Europejskiej umiera niemal 400 tysięcy, a w samej tylko Polsce ponad 44 tysięcy osób rocznie. Co więcej mimo tego, że smog jest zjawiskiem kojarzonym z otwartą przestrzenią, to również w domu nie możemy przed nim uciec. To, co na zewnątrz, zwłaszcza w dawkach wielokrotnie przekroczonych niż dopuszczalne, z łatwością dostaje się do pomieszczeń.

Co to jest smog i jak powstaje

Słowo smog powstało z połączenia dwóch angielskich słów: smoke (dym) i fog (mgła). Tak utworzona nazwa wynika z definicji smogu, która tłumaczy go jako zjawisko atmosferyczne polegające na jednoczesnym występowaniu w dużym stężeniu zanieczyszczeń powietrza, takich jak między innymi dym oraz dużych ilości pary wodnej wraz z brakiem wiatru. Zatem zjawisko smogu powstaje kiedy do powietrza wydzielane są duże ilości zanieczyszczeń, ale i warunki atmosferyczne sprzyjają jego powstawaniu. W naszych warunkach dzieje się to najczęściej w okresie jesienno-zimowym, kiedy do zanieczyszczeń emitowanych przez ruch uliczny, dołączają zanieczyszczenia z palenia w piecach i kotłowniach, a także kiedy warunki atmosferyczne nie sprzyjają szybkiemu oczyszczaniu się powietrza. W Polsce, w tym okresie zazwyczaj powstaje tzw. smog londyński. Nazwa pochodzi od Wielkiego Smogu Londyńskiego, który utrzymywał się nad Londynem przez kilka dni w 1952 roku i spowodował śmierć tysięcy osób. Tego typu smog nazywany jest również siarkowym lub kwaśnym, ponieważ w wyniku łączenia się gazów z cząsteczkami wody powstaje kwas węglowy, azotowy, a także kwas siarkowy. Innym rodzajem smogu jest smog fotochemiczny, powstający latem kiedy utrzymuje się wysoka temperatura i duże nasłonecznienie. Duże ilości zanieczyszczeń pochodzących z ruchu ulicznego pod wpływem promieniowania UV przekształcane są w toksyczny ozon.

Powstawanie smogu, tego znanego nam z okresu jesienno-zimowego, to głównie konsekwencja, tzw. niskiej emisji zanieczyszczeń wydostających się z kominów znajdujących się na wysokość do 40 m. Te zanieczyszczenia, wypuszczane na tak niskiej wysokości zazwyczaj gromadzą się wokół miejsca, z którego się wydostają. Szczególnie dużo szkodliwych składników powstaje z nieefektywnego spalania paliw stałych jak węgiel czy drewno, a także ze spalania odpadów, zwłaszcza plastikowych. Wśród zanieczyszczeń pochodzących z nieefektywnego spalania paliw w piecach znajdują się przede wszystkim pyły PM10, PM2,5 oraz benzo(a)piren. Pyły PM10 mają średnicę nie większej niż 10 μm, dostają się one do górnych dróg oddechowych oraz płuc, PM2,5 to pyły, których średnica ziaren nie przekracza 2,5 μm i dostają się nie tylko do płuc, ale i do pęcherzyków płucnych, docierając następnie do krwioobiegu. Benzo(a)piren, będący najbardziej toksycznym składnikiem smogu, to silnie rakotwórczy związek chemiczny, który ma dużą zdolność do kumulowania się w organizmie. Oprócz tych głównych składników, w smogu można znaleźć także dwutlenek siarki, tlenki azotu, węgla amoniaku, metale ciężkie, takie jak ołów, nikiel, kadm.

Skutki smogu

Oddychanie wszystkimi tymi zanieczyszczeniami, będącymi składnikami smogu niesie za sobą bardzo negatywne skutki. Takie powietrze powoduje choroby układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, nerwowego, immunologicznego, a nawet układu rozrodczego. To różnego rodzaju dolegliwości: od bólu gardła, chrypy, kaszlu, po astmę i raka płuc, ryzyko przedwczesnej śmierci spowodowanej przyspieszeniem rozwoju chorób serca i układu krążenia, rozwój alergii, a nawet zaburzenia pracy wątroby i problemy z zajściem w ciążę. Smog jest zagrożeniem dla wszystkich i na wszystkich nas negatywnie wpływa, jednak szczególnie intensywnie oddziaływuje na dzieci, osoby starsze, kobiety w ciąży oraz na tych ludzi, którzy już zmagają się z różnymi dolegliwościami. Zanieczyszczone powietrze jest szczególnie irytujące i niebezpieczne dla osób, które mają problemy z osłabionym układem odpornościowym, cierpią na choroby układu krążenia i oddechowego, a także na schorzenia alergiczne.

Trzeba pamiętać również o tym, że smog jest groźny nie tylko wtedy, kiedy już nad nami wisi. O smogu mówimy zazwyczaj wtedy kiedy go już czuć a nawet widać, ale to emisja zanieczyszczeń, które go tworzą, stanowi problem. Kiedy już smog się uformuje łatwiej nam podejmować działania, by jak najbardziej zminimalizować ryzyko wdychania zanieczyszczonego powietrza, ale zanim się utworzy zanieczyszczenia, których nie widać gołym okiem zdążą się już dostać do naszego organizmu.

W związku z tym pozostaje nam na co dzień mieć świadomość zagrożenia, w którym żyjemy, ale i dążyć indywidualnie oraz jako społeczeństwo do zmniejszania emisji ze spalania paliw stałych. W codziennym życiu natomiast z jednej strony należy sprawdzać codzienne komunikaty o stanie zanieczyszczenia powietrza i starać się nie przebywać tam, gdzie powietrze jest szczególnie zanieczyszczone. Natomiast w miejscach, w których przebywamy najczęściej, czyli w pomieszczeniach, filtrować powietrze za pomocą oczyszczaczy powietrza.

Oczyszczacze powietrza z atestem, rekomendowanych przez nas marek BONECO oraz AIRKOMFORT, dostępne pod tym linkiem: https://www.zdrowiewmodzie.pl/52-oczyszczacze-powietrza