Nadciśnienie i wysoki cholesterol - jak sobie z tym radzić?

Każdego roku w Polsce z powodu chorób sercowo-naczyniowych umiera około 200 tysięcy osób, co sprawia, że są one najczęstszą przyczyną zgonów w naszym kraju. Główną przyczyną chorób układu krążenia jest nadciśnienie tętnicze i miażdżyca, wynikająca w większości z podwyższonego poziomu złego cholesterolu. Nawet jeśli nie boli- choroby te możemy skutecznie wykrywać i leczyć. Ważne jest jednak, aby odpowiednio szybko poznać przeciwnika i stawić mu czoła.

Skąd mam wiedzieć, czy choruję?

Regularne badania w gabinecie lekarskim pozwalają w porę wykryć nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego oraz podwyższony poziom cholesterolu. Jak często powinniśmy poddawać się badaniom? Po czterdziestym roku życia warto takie badania wykonywać raz do roku. Nie oznacza to jednak, że młodzi dorośli nie powinni się badać.  Wcześniejsze badania powinny wykonywać szczególnie osoby z grup ryzyka: z nadwagą, otyłością, palacze czy osoby chorujące na cukrzycę. Jeśli w naszej rodzinie występują choroby sercowo- naczyniowe, należy uznać obciążenie rodzinne za dodatkowy czynnik ryzyka i rozpocząć monitorowanie swojego stanu zdrowia już wcześniej.

O ile wysoki poziom cholesterolu nie daje objawów, tak podwyższone ciśnienie tętnicze może manifestować się przewlekłymi bólami głowy, uderzeniami gorąca czy uczuciem kołatania serca i niepokoju w klatce piersiowej. W razie pojawienia się podobnych dolegliwości warto sięgnąć po ciśnieniomierz lub udać się do placówki medycznej celem pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.

Mam nadciśnienie- o czym muszę pamiętać?

Jeśli rozpoznano u nas nadciśnienie tętnicze, nie wolno bagatelizować choroby, nawet jeśli nie odczuwamy jej bezpośrednich skutków. Na leczenie nadciśnienia składa się farmakologia (leki, które pacjent otrzyma od swojego lekarza prowadzącego) oraz regularna kontrola wyników ciśnienia tętniczego w warunkach domowych. Pomiar ciśnienia w domu jest bardzo dobrym sposobem monitorowania efektów leczenia. Ciśnienie należy mierzyć po 10-minutowym odpoczynku, unikając stresu w czasie pomiaru czy dodatkowych czynności. W gabinecie lekarskim, część z tych warunków może być niespełniona (pacjent lub lekarz spieszy się, pacjent stresuje się wizytą), stąd pomiary gabinetowe często są wyższe niż te wykonywane w domu. Prowadzenie regularnych notatek z pomiarami ciśnienia pozwala lekarzowi lepiej dopasować leczenie. Zazwyczaj nie zaleca się więcej niż dwa pomiary ciśnienia tętniczego w ciągu doby. Pomiar warto wykonać dodatkowo, jeśli pojawią się dolegliwości- bóle, zawroty głowy, bóle w klatce piersiowej czy nadmierne osłabienie.

Poza lekami oraz odpowiednią kontrolą ciśnienia tętniczego warto również zadbać o dietę. Osoby z nadciśnieniem tętniczym powinny unikać nadmiernej ilości soli w diecie. Warto pamiętać, że duże jej ilości zawierają również produkty spożywcze, zwłaszcza żywność przetworzona, typu fast-food, ale także wędliny, sery czy pieczywo. Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego rekomenduje spożywanie do 6 g soli dziennie, co odpowiada około 2400 mg sodu (100 mmol), natomiast u chorych na nadciśnienie tętnicze z powikłaniami narządowymi zaleca zmniejszenie spożycia soli do 3 g . Sól w posiłkach warto zastępować przyprawami ziołowymi, unikając jednak gotowych mieszanek, które mogą być również wzbogacane w sól

Obniżaniu ciśnienia tętniczego sprzyja także aktywność fizyczna, dopasowana do kondycji i możliwości ruchowych chorego.  Optymalna dawka ruchu to 150 minut aktywności tygodniowo. Wysiłkiem fizycznym może być regularny trening, ale również energiczny spacer, jazda na rowerze czy taniec. U osób z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym trening fizyczny zmniejsza skurczową i rozkurczową wartość spoczynkowego ciśnienia tętniczego krwi średnio o 8–10 mm Hg.

Cholesterol- z czym to się je?

Podwyższony poziom cholesterolu wymaga wnikliwej analizy w gabinecie lekarskim- ważny jest nie tylko poziom cholesterolu całkowitego, ale również stężenie jego poszczególnych frakcji- tak zwanego dobrego cholesterolu HDL i złego cholesterolu LDL. Celem leczenia jest obniżenie poziomu złego cholesterolu do wartości uzależnionych od istniejącego ryzyka sercowo- naczyniowego. Oznacza to, że niższy poziom cholesterolu LDL (nawet do 50 mg/dl) będzie zalecany dla pacjentów już chorujących (na przykład z chorobą wieńcową, cukrzycą czy przebytym udarem mózgu).

Na poziom cholesterolu LDL możemy wpływać zarówno za pomocą leków, jak i nawyków dnia codziennego.

Jakie produkty wpływają niekorzystnie na nasz profil lipidowy? Należy do nich przede wszystkim żywność z wysokim poziomem tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Kontroluj spożycie tłustego czerwonego mięsa, smalcu, masła, bogatych w tłuszcze produktów mlecznych i serów (sery topione, serki typu fromage, sery pleśniowe oraz żółte). Włącz do diety jednonienasycone i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, których głównym źródłem są oleje roślinne, orzechy, pestki, nasiona oraz tłuste ryby morskie. Zgubne bywają również słodycze, a także żywność wysoko przetworzona. Szczególnie istotne jest włączenie do jadłospisu produktów zawierających rozpuszczalne frakcje błonnika pokarmowego. Znajdziesz go w warzywach i owocach, nasionach roślin strączkowych, płatkach owsianych i pełnoziarnistych produktach zbożowych.

Bardzo ważnym sprzymierzeńcem w walce o prawidłowy poziom cholesterolu jest aktywność fizyczna. Regularny wysiłek może obniżyć stężenie triglicerydów, złego cholesterolu LDL oraz podnieść stężenie dobrego cholesterolu HDL we krwi, przez co zmniejsza się ryzyko rozwoju chorób układu krążenia.